Strojenie perkusji

Perkusja tak jak i większość instrumentów muzycznych do prawidłowego działania wymaga odpowiedniego nastrojenia. Instrument, który jest poza strojem, brzmi fatalnie i często jest męczarnią dla osoby grającej, jak i słuchaczy. Tak samo jest z bębnami! Wielu początkujących perkusistów nie zdaje sobie sprawy, że bębny się stroi. Często spotykamy się z opinią, że wystarczy pokręcić śrubkami, aby napiąć membranę. Jak bardzo się mylą ci, którzy tak sądzą.

Ilu perkusistów tyle teorii na temat strojenia i tyle samo ich metod. Jest jednak pewna baza czynności, które trzeba wykonać, aby nastroić perkusję. Jakby nie patrzeć strojenie to nic innego jak kręcenie śrubkami w celu napięcia membrany. Kluczem jest tutaj słowo odpowiednie i do tego zaraz dojdziemy. Nie można też zapomnieć o fakcie, że perkusja to zespół instrumentów, a więc poszczególne bębny powinny być nie tylko nastrojone same w sobie, ale również w odpowiednich odległościach dźwięków. W poniższym tekście przedstawiamy absolutne podstawy, które naszym zdaniem powinieneś znać.

Jak nastroić perkusję ?

Nastrojenie perkusji może być procesem czasochłonnym. Warto jednak poświęcić czas, aby uzyskać optymalne brzmienie. Gra na nastrojonych bębnach dostarcza dużo więcej radości.

Poniżej przedstawiam kroki, które pomogą Ci w nastrojeniu zestawu perkusyjnego

1. Przygotowanie: Przede wszystkim upewnij się, że masz odpowiednie narzędzia, takie jak klucz do strojenia i nowe naciągi. Warto również oczyścić korpusy bębnów, aby usunąć z nich kurz, brud i wióry po pałeczkach perkusyjnych. Spójrz też na krawędź samego bębna, czy nie ma na niej zadziorów lub nierówności. Im gładsza krawędź, tym płynniejsze strojenie. Ważna jest też kondycja naciągów. Im bardziej zużyte, tym nastrojenie staje się trudniejsze.

2. Wybierz punkt wyjścia: Każdy perkusista może mieć inny punkt startowy, od którego zaczyna nastrojenie. Jedni zaczynają od werbla, inni od najmniejszego tom-tom, a jeszcze inni od bębna basowego. Wybierz to, co jest dla Ciebie najwygodniejsze. My polecamy zaczynać od strojenia najmniejszego tom-tom, który jest najłatwiejszy do okiełznania.

3. Dokręć śruby: Zacznij od naciągu górnego (uderzanego). Dokręć wszystkie śrub ręcznie, aby usunąć luz z membrany. Pamiętaj, aby napinać śruby zawsze po przekątnej. W ten sposób zachowasz równowagę napięcia membrany. Przykładowo, jeśli kręcisz śrubką na godzinie 12, to kolejna powinna być ta na godzinie 6. Dokręcaj ręcznie tak długo, aż napotkasz opór. Tak samo postępuj ze wszystkimi śrubami strojącymi.

4. Strojenie membrany górnej: Przejdź do strojenia membrany górnej, czyli tej, w którą uderzasz pałką. Przytrzymaj kciukiem delikatnie środek membrany i uderz pałką w membranę przy jednej ze śrub. Kręć śrubą i jednocześnie uderzaj w membranę przy śrubie, aż do uzyskania pożądanego dźwięku. Tak samo rób ze wszystkimi pozostałymi śrubami. Dźwięk ma być taki sam przy każdej ze śrub. Nie przejmuj się, jeśli membrana będzie wydawała dziwne dźwięki (coś jakby strzelanie). Jest to normalne przy nowych naciągach. Po wstępnym nastrojeniu dociśnij kilka razy mocno środek naciągu i powtórz czynność dostrajania do dźwięku. Tego typu zabieg wydłuża długość stroju.
   
   Strojenie bębnów, szczególnie na początku to dość żmudny proces. Strojenie perkusji do dźwięku to najlepsza metoda na uzyskanie najlepszego brzmienia. Odległość między dźwiękami tomów to najczęściej tercja lub kwarta. Za źródło dźwięku niech posłuży ci dowolny instrument melodyczny. Jeśli nie masz żadnego, to zainstaluj sobie apkę na telefon typu piano. Następnie wygeneruj pożądany dźwięk oraz odległości między dźwiękami posługując się aplikacją.

5. Strojenie membrany dolnej: Następnie przejdź do strojenia membrany dolnej, czyli tej, która rezonuje. Nazywana jest ona naciągiem rezonansowym. Postępuj tak jak w punkcie 4. Zazwyczaj dolny naciąg stroi się wyżej niż membranę uderzaną.

6. Powtórz dla pozostałych elementów: Powtórz kroki 4 i 5 dla pozostałych elementów zestawu perkusyjnego.

7. Testuj i dostosuj: Po ustawieniu odpowiedniego napięcia na każdej membranie, przetestuj brzmienie bębnów, grając na nich kolejno jeden po drugim. Jeśli słyszysz, że coś brzmi niewłaściwie, dostosuj napięcie membrany, aż uzyskasz pożądany efekt.

 

Ważna uwaga!

Strojąc bęben, zadbaj, aby jedna z membran zawsze była tłumiona. Przykładowo, kiedy stroisz tom o średnicy 10" i operujesz na naciągu uderzanym, to zadbaj, aby naciąg, którego aktualnie nie stroisz był tłumiony. Postaw go na ręczniku lub czymkolwiek miękkim. To stłumi drganie niestrojonego naciągu. W ten sposób masz pewność, że stroisz konkretny naciąg / membranę. Dopiero nastrojone obie membrany, w odpowiedniej odległości dźwięku od siebie, dają pożądany dźwięk całego bębna.

Nastrojenie perkusji do dźwięku to proces, który wymaga cierpliwości i dokładności. Jeśli jednak wykonasz wszystko poprawnie, nagrodą będzie fantastyczne brzmienie. Powyżej przedstawiona jest w telegraficznym skrócie klasyczna metoda. Tylu ilu perkusistów, tyle metod na nastrojenie instrumentu. Uzbrój się w cierpliwość i bądź wytrwały. Nie denerwuj się, że na początku nie będzie wychodziło. Jeśli słyszysz dźwięki i je rozróżniasz jesteś w stanie nauczyć się strojenia na słuch.

Strojenie perkusji do dźwięku - przykład

Przykładowe dźwięki dla zestawu 10", 12", 16", 22" i werbla 14" x 5,5" przy założeniach:

• średniej długości rezonansu
• obniżonym pitchu
• naciągach rezonansowych strojonych wyżej niż górne.
• bęben basowy i werbel strojone do tego samego dźwięku, ale w odległości 2 oktaw

10" B (2 oktawa) Naciąg górny 185 Hz / Naciąg dolny 244 Hz

12" F# (2 oktawa) Naciąg górny 139 Hz / Naciąg dolny 182 Hz

16" C# (2 oktawa) Naciąg górny 104 Hz / Naciąg dolny 137 Hz

22" E (1 oktawa) Naciąg uderzany 66 Hz / Naciąg rezonansowy 76 Hz

14 x 5,5" E (3 oktawa) Naciąg uderzany 229 Hz / Naciąg rezonansowy 343 Hz

Strojenie perkusji stroikiem

Przez długi czas świat nie był łaskawy perkusistów. Próżno było szukać tunerów, które od dawna towarzyszą np. gitarzystom. Ten, kto próbował nastroić bębny przy pomocy stroika gitarowego, wie, że to nie działa. Obecnie można wyróżnić dwa typy stroików do perkusji, mechaniczne i elektroniczne.

Do stroików mechanicznych zaliczyć można Tama Tension Watch. Jest to mechanizm oparty na czujniku zegarowym, który mierzy napięcie membrany. Dzięki niemu można szybko i w miarę precyzyjnie nastroić powtarzalnie każdą ze śrub. Konstrukcja ta ma już wiele lat, ale jest nadal często stosowana. Stroik ten nie jest jednak w stanie wspomóc nas w nastrojeniu do konkretnych dźwięków. Stroik oparty na czujniku zegarowym mierzy napięcie membrany, a ono nie jest bezpośrednio przeliczalne na Hz.

Stroik do perkusji Tune-Bot

Rewolucję przyniosła firma Overtone Labs wypuszczając na rynek pierwszy, działający, elektroniczny, stroik do perkusji Tune Bot. Wyposażony on jest w specjalny filtr i pomiar wyraża w Hz, jednostce przeliczalnej na konkretne dźwięki. Strojenie perkusji Tune Bot ułatwiło i przyspieszyło cały proces. Strojenie do dźwięków całego zestawu przestało trwać wiele godzin. Przy odrobinie wprawy strojenie perkusji stroikiem można wykonać w 15-20 minut.

Strojenie perkusji stroikiem tune-bot to zbawienie dla wszystkich tych, którym dźwięki, odległości, interwały są czymś obcym i nie mają czasu tego zgłębiać. Dzięki aplikacji do strojenia perkusji, która pomaga w operowaniu tune botem, można skorzystać z kalkulatora strojenia. Pokazuje on, na jaką częstotliwość nastroić membranę górną i membranę dolną.

Opis działania obu wersji tune-bota zostawiamy na osobny wpis, gdyż wymaga on nieco więcej uwagi.