Budowa perkusji
<
Perkusja
Każda perkusja zbudowana jest z pojedynczych bębnów, wykonanych w większości wypadków z drewna. Każdy bęben wyposażony jest w strojniki, zwane lugami ze śrubami naciągowymi oraz obręcze. Na korpus bębna naciągnięte są membrany, wykonane z tworzywa, najczęściej mylaru. Strojenie bębna odbywa się poprzez odpowiednie dokręcanie śrub na obręczy.
Bęben basowy to największy bęben w zestawie perkusyjnym, postawiony poziomo i uderzany za pomocą mechanizmu stopy. Brzmi nisko i daje podstawę całego rytmu. Występuje w rozmiarach od 16 do 26 cali. Najczęściej występującym rozmiarem jest to 22x18 (średnica 22 cale, głębokość 18 cali).
Werbel to najważniejsza część zestawu perkusyjnego. Osiągnięcie dobrej techniki gry na tym instrumencie wymaga niemniejszego nakładu pracy, co opanowanie całego zestawu. Korpusy werbli wykonane są z drewna lub różnych stopów metali, co kształtuje charakter brzmienia instrumentu. Cechą wyróżniającą ten bęben jest sprężyna, napięta za pomocą specjalnej maszynki na spodniej membranie, wydająca specyficzny "furkot". Najpopularniejszy rozmiar werbla to 14x5,5 lub 6,5, choć istnieją również werble płytsze i głębsze. Zróżnicowane są również średnice - występują 13 calowe werble piccolo oraz 10 i 12 calowe werble sopranowe, używane zwykle jako uzupełnienie zestawu podstawowego.
Tom tomy i floor tom zwykle wykorzystywane są do tzw. "przejść" czy „wypełnień”, choć wskazać można wiele muzycznych przykładów ich aktywnego wykorzystania bezpośrednio w figurze rytmicznej. Przy odpowiednim wystrojeniu charakteryzują się zróżnicowaną wysokością dźwięku, dzięki czemu kreatywny perkusista może wydobyć melodyczny aspekt swojego instrumentu. Wraz ze wzrostem średnicy i głębokości toma obniża się jego brzmienie i ton podstawowy w optymalnym stroju. Tomy to bębny wiszące, montowane na specjalnych holderach na bębnie basowym lub osobnych statywach. Bębny stojące z boku na trzech nóżkach nazywamy floor tomami. W obecnych czasach najpopularniejsza jest tzw. konfiguracja "rock", z tomami 10 i 12 cali montowanymi nad centralą i bocznym bębnem 16 calowym, przy czym ten ostatni bywa wyposażony w nóżki (floor tom).
TALERZE
Podstawowy zestaw talerzy do perkusji składa się z 3 elementów:
Hi-hat to dwa talerze założone na statywie z pedałem umożliwiającym ich zamykanie i otwieranie. Nazywany często Właśnie hi-hat odpowiada za charakterystyczne "cykanie" głośników wysokotonowych podczas słuchania ulubionych płyt. Główną jego funkcją jest nadawanie muzyce motoryki poprzez wybijanie podstawowych wartości w takcie, w praktyce jednak wielu perkusistów gra na nim bardziej zaawansowane figury rytmiczne. Opanowanie go wymaga dobrej koordynacji ręka-noga z uwagi na różnorodne możliwości wydobycia dźwięku. Może być zamykany nogą, wydając stosunkowo ciche "cyknięcie", grany pałką przy zamkniętej maszynce, dając krótki, selektywny, ale nieco głośniejszy dźwięk lub uderzany na otwartej maszynce - im bardziej rozwarte będą talerze, tym głośniejsze, bardziej szumiące i dłuższe brzmienie wydobędziemy. Najpopularniejsze są hi-haty 13 i 14 calowe, choć spotyka się talerze 10, 12 oraz 15 calowe.
Ride to druga w zestawie blacha o funkcji motorycznej. Przeniesienie pałki z hi-hatu na ride otwiera brzmienie perkusji, dlatego często zauważymy, że w muzyce rozrywkowej perkusiści stosują go w refrenach, aby w zwrotce powrócić do gry na hi-hacie i skupić nieco brzmienie. Ponadto ride możemy być uderzany w dwojaki sposób - w powierzchnię lub kopułkę, która daje mocny, dzwonkowy dźwięk. Umiejętność różnicowania uderzeń otwiera duże możliwości rytmiczne i barwowe. Najczęściej spotykane są ride'y 20 calowe, ale rozmiarówka zawiera się w przedziale 18 - 24 cale. Im grubszy jest talerz, tym bardziej selektywne i krótkie jest jego brzmienie, dlatego np. muzycy jazzowi używają z reguły cienkich ride'ów dla uzyskania dłuższego, szumiącego wybrzmienia.
Crash jest talerzem akcentowym, w większości przypadków uderzanym równocześnie ze stopą. Służy do podkreślenia mocnych części taktu, np. wejścia na "raz". W podstawowych zestawach z reguły jest to talerz 16-calowy, ale rozmiarówka zawiera się w granicach 13 - 20 cali. Różnice w grubości, średnicy, sposobie wyprofilowania stwarzają olbrzymią paletę barw: cienkie są ciemniejsze, krócej wybrzmiewające, o miękkim ataku; grube twardsze, jasne i głośniejsze. Najbardziej uniwersalne są zwykle crashe oznaczone jako medium (średni).
Powyższe trzy rodzaje blach to podstawa w zestawie perkusyjnym. W zależności od własnych upodobań lub wymagań danej sytuacji muzycznej możemy rozbudować set o dodatkowe talerze.
Przeważnie jest to drugi crash - ten samo model w innym rozmiarze lub zupełnie inny talerz. Pierwsze rozwiązanie pozwala uzyskać spójność brzmieniową przy zachowaniu różnicy wysokości tonalnej, drugie poszerza paletę barw całego zestawu. Warto korzystać z możliwości bezpośredniego dopasowania nowego crasha do już posiadanych - dzięki temu zachowamy odpowiedni interwał i talerze nie będą się "gryzły" – uzyskamy ładnie uzupełniające się akcenty.
Inne rodzaje talerzy perkusyjnych:
Talerz splash to mały, 6 - 12 calowy talerzyk o krótkim, wysokim brzmieniu. Stosowany do szybkich akcentów lub zręcznie wplatany w figurę rytmiczną do uzyskania efektownej partii bębnów.
Talerz China jest talerzem o charakterystycznej, wygiętej jakby w drugą stronę krawędzi. Brzmienie jest z reguły bardzo agresywne - z lekko gongowym atakiem i bardzo siarczystym wybrzmieniem. Chiny stosowane są jako talerze efektowe lub akcentowe. Spotkać można zarówno bardzo małe, tzw. mini chiny w rozmiarach od 8 cali, jak i olbrzymie 22 a nawet 24 calowe talerze o niskim, głębokim i ciemnym brzmieniu. Za najbardziej uniwersalne uchodzą chiny 18, ewentualnie 16 calowe.
Talerz Bell to mały talerz o brzmieniu adekwatnym do nazwy: dzwonek. Wygląda jak wycięta z ride'a kopułka. Stosowany głównie jako blaszka efektowa, choć perkusiści death metalowi używają takowych zamiennie z główką ride’a.
Istnieje również szereg talerzy, będących indywidualnymi opracowaniami poszczególnych firm. Ostatnimi czasy spotyka się często blachy z wyciętymi na powierzchni otworami - dają one brzmienie z pogranicza crasha i chiny. Zbliżoną do chiny budowę i brzmienie mają talerze typu swish, często wyposażone w nity, tworzące dodatkowy, piaszczysty dźwięk "sizzle". Wśród muzyków jazzowych popularne są tzw. flat-ride'y, czyli ride'y nieposiadające kopułki, dające znakomitą odpowiedź pałki przy zachowaniu długiego, piaszczystego wybrzmienia. Pomysłowość niektórych producentów nie ma praktycznie granic, dostępne są talerze o różnych kształtach, wycięciach itp. Perkusiści-kombinatorzy tworzą własne konfiguracje, chociażby tzw. "stax'y", złożone z dwóch nałożonych na siebie talerzy, przeważnie mini chiny i splasha. Przy poszukiwaniu własnego brzmienia ograniczeniem jest tylko wyobraźnia muzyka.
HARDWARE - Statywy do perkusji
Hardware, czyli osprzęt, jest tym elementem, który pozwala odpowiednio zamontować i ustawić wszystkie instrumenty zestawu. Jego podstawowe elementy to:
Statyw hi-hatu - statyw wyposażony w pedał i iglicę oraz odpowiedni mechanizm ze sprężyną, umożliwiający otwieranie i zamykanie dwóch założonych na niego talerzy.
Statyw werblowy - statyw z koszem, umożliwiającym założenie werbla i wyregulowanie jego wysokości oraz kąta nachylenia względem grającego.
Statyw talerzowy - składa się z nóżek oraz dwóch lub trzech teleskopowo wysuwanych rurek, umożliwiających regulację wysokości. Spotyka się wersję prostą oraz łamaną, bardziej funkcjonalną z uwagi na dodatkowe ramię poprzeczne o większym zasięgu i możliwościach regulacyjnych. Końcówka statywu wyposażona jest w gwint z odpowiednią osłonką, filce oraz nakrętkę motylkową lub zatrzask do bezpiecznego zamontowania talerza.
Stopa - to mechanizm służący do obsługi bębna basowego. Składa się z pedału, bijaka oraz mechanizmu napędowego wraz z całą konstrukcją nośną. Jest to najbardziej istotna "mechanika" w całym zestawie, ponieważ jej jakości i niezawodność wpływa na komfort oraz feeling podczas gry.
Stołek - jest bardzo ważnym elementem, ponieważ od niego zależy nasza wygoda i samopoczucie podczas wielogodzinnych ćwiczeń czy sesji. Warto zadbać o solidną i stabilną konstrukcję z najlepiej gwintowaną regulacją wysokości oraz siedzisko dopasowane do osobistych upodobań i uwarunkowań fizycznych.
Tom holder - to mocowanie lub zwieszenie umożliwiające zamontowanie i optymalne ustawienie tom tomów na bębnie basowym lub statywie.
Multiclampy - specjalne, mocne uchwyty, umożliwiające umieszczenie kilku instrumentów na wspólnym statywie.