Pałeczki do perkusji
Pałki do perkusji to najważniejszy atrybut każdego perkusisty. Ich odpowiedni dobór determinuje czy grać będzie się wygodnie, ergonomiczne. Aby odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie pałki perkusyjne wybrać należy najpierw poznać anatomię pałeczki perkusyjnej. Poznanie budowy perkusyjnych kijów i zależności między tymi elementami sprawi, że wybór pałek stanie się prostszy i bardziej świadomy.
Grubość pałeczek perkusyjnych
Grubość pałki perkusyjnej podawana przez producentów mierzona jest na końcu rękojeści. Grubość to parametr wpływający przede wszystkim na wagę, wytrzymałość, szybkość. W skrócie myślowym grubsza pałeczka zapewni większą moc i projekcję, ale jednocześnie wymaga od grającego dużo więcej siły. Nie ma jednak zasady, że grubymi pałkami gramy wyłącznie rock i metal. Jest wielu bębniarzy jazzowych grających solidną grubością. Jest także wielu metalowych perkusistów korzystających z cienkich pałeczek z uwagi na ich większą i gęstszą grywalność oraz łatwo w prowadzeniu po zestawie.
Grubość należy dobrać także do wielkości naszej dłoni. Im większa dłoń, tym grubsze modele lepiej leżą. Im dłoń mniejsza tym powinno się stosować modele cieńsze. Zbyt duża waga lub zbyt duża grubość pałeczki najczęściej powodują bolesne odciski i otarcia dłoni.
Grubości pałek, jak i większość wymiarów dla pałeczek perkusyjny, u większości producentów, podawane są w calach. Dla przypomnienia 1 cal to 2,54 cm.
Poniżej dwa skrajne przykładki grubości pałek. Model u góry to Vic Firth American Jazz AJ5 o grubości 0,490" (12,5mm), a u dołu pałka do grania marszówek na werblu z serii Corpmaster o grubości 0,740" (18,8mm)
Długość pałek perkusyjnych
Długość pałeczek do perkusji to drugi, najważniejszy parametr, jaki wpływa, na to, jak czujemy balans pałeczki i czy gra się nam wygodnie, czy też nie. Pałki zawsze powinno się trzymać w miejscu ich maksymalnego balansu, w środku ciężkości. Jest to miejsce, w którym chwytając drumsticks na jednym palcu, odbije, się ona od naciągu największą ilość razy. Dłuższe pałki to także większy zasięg, ale też większa dźwignia do pokonania. Kiedy porównamy dwie pałki o tej samej grubości, ale diametralnie innej długości to, te dłuższe będą wydawały się cięższe i trudniejsze w grzej.
Taper pałeczki perkusyjnej
Taper to odległość między ramieniem pałki a jej szyjką. Taper kończy się przy samej główce pałki perkusyjnej. Rodzaj tapera wpływa na środek ciężki pałki, a zatem jest odpowiedzialny za jej balans i czucie. Ten sam model pałki o tej samej grubości i długości, ale inaczej wykonanym taperze będzie dawał zupełnie inne odczucia z gry.
Firma ProMark zastosowała w jednym modelu dwa typy wyważenie na przód Forward i na tył Rebound. Dzięki temu przy pasującej długości i grubości możemy zdefiniować czy wolimi środek ciężkości bliżej, czy dalej główki.
Pałka perkusyjna o długim taperze to przesunięcie środka balansu na tył pałeczki. Zapewnia lepsze odbicie, szybszą reakcję i większą elastyczność podczas grania. Pałki o długim taperze są mniej wytrzymałe, gdyż posiadają długą i cienką szyjkę.
Pałeczka perkusyjna o średnim taperze to zachowanie najlepszej równowagi we wszystkich jej aspektach.
Taper krótki to balans pałeczki lecący ku przodowi. Krótka i gruba szyjka zapewnia największą moc uderzenia i zwiększa trwałość pałeczek. Zatem jeśli łamiesz pałki na potęgę to poszukaj pałeczek o krótkim taperze.
Kształt główki pałki do perkusji i jej wpływ na brzmienie
Główka pałki perkusyjnej ma decydujące znaczenie dla brzmienia, jakie wydobywamy z bębnów i talerzy. W przypadku talerzy różnica ta jest zdecydowanie najbardziej słyszalna. Każdy typ główki ma inny punkt styku z naciągiem lub talerzem. Wielkość powierzchni styku i kąt uderzenia determinują to jak brzmią poszczególne instrumenty.
Duża główka pałki o dużej powierzchni stworzy ciemny, potężny, nieco rozmyty dźwięk, a główka o bardzo małej powierzchni wyda bardziej punktowy, skupiony dźwięk . Typów główek pałek perkusyjnych jest niezliczona ilość, ale można je podzielić na kilka podstawowych wariantów.
Istotny jest też kąt uderzenia. W przypadku główek o trójkątnym kształcie punkt styku główki z naciągiem lub talerzem przy płaskim uderzeniu jest duży. Natomiast wystarczy zmienić kąt uderzenia lub pod innym kątem ustawić talerz i powierzchni styku się zmniejsza.
W przypadku główki okrągłej kąt uderzenia nie ma większego znaczenia, gdyż pod niemal każdym kątem punkt styku będzie taki sam. Główki okrągłe dają najbardziej powtarzalne brzmienie.
Główka owalna jest wypośrodkowaniem parametrów główki okrągłej i trójkątnej. Punkt styku jest pomiędzy tymi dwoma typami. Dźwięk jest najbardziej uniwersalny.
Stworzyliśmy dla Was filmik, który pokazuje różnice w brzmieniu między poszczególnymi pałkami.
Główka nylonowa czy drewniana?
Zarówno drewno, jak i nylon dają nieco inny dźwięk i zmieniają odbicie samej pałeczki. Główka nylonowa najczęściej ma inny kształt lub rozmiar względem tego samego modelu z główką drewnianą. Wynika to z procesu produkcyjnego.
Końcówki drewniane można najczęściej spotkać i stanowią one zdecydowaną większość względem końcówek nylonowych. Główki drewniane dają pełniejszy i bardziej melodyjny dźwięk. Dźwięk ten jest naturalny i wyważony. Główki drewniane jako materiał naturalny i niejednorodny są narażone na uszkodzenia mechaniczne (strzępienie, wyszczerbienie). Główka, która jest uszkodzona mechanicznie, niszczy naciągi i zostawia trwale ślady na talerzach.
Końcówki nylonowe dają zdecydowanie jaśniejszy i bardziej skupiony dźwięk. Podstawową zaletą główek nylonowych jest ich trwałość. Są one wielokrotnie trwalsze i odporniejsze od główek drewnianych. Dlatego też bębniarze metalowi i rockowi najczęściej używają pałeczek do perkusji z końcówkami nylonowymi. Główki nylonowe najlepiej sprawdzają się na jasno brzmiących talerzach. Stają się one jeszcze jaśniejsze, bardziej przebijające oraz punktowe.
Wykończenie pałeczek do perkusji
Zewnętrzna powłoka pałek w zależności od producenta może mieć wiele postaci. Ten sam model może występować w wielu wariantach wykończenia. Sposób wykończenie może pełnić funkcję estetyczną lub praktyczną.
- lakierowane lub woskowane - najczęściej spotykane
- pałki bez lakieru - są szorstkie, poprawiają chwyt u osób, którym mocno pocą się dłonie. (np. Vic Firth Pure Grit 5A)
- lakierowane podwójnie - poprawiają chwyt u osób o suchej skórze dłoni (np. Vic Firth Double Glaze 5A)
- kolorowe - lakierowane w różnych kolorach i grafikach (np. Zildjian Neon i Zildjian Chroma 5A )
- zwiększające chwyt - część pałki pokryta jest "gumową" farbą lub lakierem aktywowanym pod wpływem ciepła dłoni (np. Zildjian DIP, ProMark Active Grip, Vic Firth Vic Grip)
- zwiększające wytrzymałość - hartowanie pałeczek przez opalanie powoduje zwiększenie wytrzymałości (np. ProMark Firegrain)
Rozmiary
Rozmiar pałeczek do perkusji najczęściej występuje w postaci cyfry i litery. U większości producentów podstawowe modele zostały ujednolicone w zakresie nazewnictwa, co znacząco ułatwia wybór. Rozmiary o tym samym nazewnictwie pomiędzy producentami mogą się nieznacznie różnić.
Ogólna zasada jest taka, że im wyższa pierwsza cyfra tym pałeczka mniejszych rozmiarów, a im niższa numeracja, tym większe pałki do perkusji.
Najpopularniejsze rozmiary od najgrubszych do najcieńszych:
- 2B - najgrubszy model
- 5B - Model łączący cechy modelu 5A i 2B. Drugi najpopularniejszy rozmiar na świecie.
- 5A - najbardziej popularny rozmiar na świecie
- 7A - idealne dla lżej grających perkusistów i osób o mniejszych dłoniach
Wymienione powyżej cztery przykłady to tylko niewielki wycinek wyboru, jaki zafundowali perkusistom producenci pałek. Z uwagi, że w gąszczu wyboru łatwo się gubić, wyżej wymienione uznane są za idealny punkt wyjścia do dalszych poszukiwań. Uznać należy, że pałki do perkusji 5A to najczęściej wybierany model na świecie.
Materiał do produkcji pałek do perkusji
Większość pałek wykonana jest z drewna. Istotny jest konkretny gatunek i jego konkretne właściwości. Najpopularniejszym budulcem drewnianym dla pałek jest hikora (hickory - orzesznik), klon (maple), dąb (oak) i grab (hornbeam).
Hickora (hickory) - orzesznik amerykański jest powszechnie stosowany w branży meblowej i podłogowej. Jak się okazuje, ten gatunek doskonale nadaje się do produkcji pałek perkusyjnych. Włóknisty, porosty, podłużny wzór słojów, duża gęstość i większa sztywność od drewna klonowego. Duża odporność na zużycie, jeśli porównamy do drewna klonowego i grabowego. Pałki z tego drewna w charakterystyczny sposób się zużywają, tworząc wzór choinki w miejscu gry na hi-hacie i rim shocie. Najpopularniejszy gatunek drewna do wykonywania pałek stanowiący około 90% oferty wszystkich producentów.
Klon (maple) - drewno klonowe jest około 10-15% lżejsze od hickory. Drewno to jest bardziej elastyczne i daje możliwość zastosowania ulubionej grubości pałeczki przy mniejszej masie. Doskonałym przykładem jest tutaj legendarny model Vic Firth SD2 Bolero. Grube pałki do werbla o niewielkie masie i świetnym balansie. Pałki z drewna klonowe są mniej odporne od hickory i zostawiają także więcej wiórów.
Dąb (oak) to gatunek cięższy od hikory. Najczęściej do produkcji zawodowych pałek wykorzystuje się dąb japoński. Drewno twarde o dużej żywotności. Pałki z tego drewna są bardziej wytrzymałe od większości gatunków stosowanych w pałkach. Z uwagi na większą gęstość drewna pałki te przy tym samym rozmiarze są cięższe od wariantu z hikory i klonu. Granie na modelu 5B i 2B z drewna dębowego Shira Kashi wymaga sporo pary w rękach. Pałki z tego drewna są sztywniejsze i przy rim shotach można odczuć mocniejsze wibracje na nadgarstkach. Świetny dźwięk cross-stick.
Aluminium - pałki aluminiowe do bębnów wykonuje m.in. firma Ahead. Cechują się one dużą sztywnością i wyższą wytrzymałością względem pałek drewnianych. Aluminiowy rdzeń pokryty jest osłoną z tworzywa, która chroni talerze przed kontaktem bezpośrednio z metalem. Pałki aluminiowe są puste w środku, przez co inaczej odbijają się od naciągów i talerzy. Pałki Ahead posiadają wymienne osłony z tworzywa i główki, które można zakupić osobno.
Grab (hornbeam) jest europejskim gatunkiem liściastym, łatwym i tanim w pozyskaniu. W teorii grab posiada wyższą wytrzymałość niż gatunki z dębu europejskiego. W praktyce jednak u większości producentów wykonujących pałki z drewna grabowego ich wytrzymałość pozostawia wiele do życzenia. Bardzo duża "siepliwość" zostawiająca wokół perkusisty ogromną ilość wiórów. Najczęściej wykonane są z tego drewna pałki ekonomiczne.
Inne - "egzotycznych" materiałów do produkcji pałek jest jeszcze mnóstwo, od pałek z włókna węglowego, przez grafit i niezwykłe gatunki drewna pochodzące z różnych zakątków świata.
Jak przechowywać pałeczki do perkusji?
Większość pałek wykonana jest z drewna. Materiał ten podatny jest szczególnie na zmiany wilgotności. Należy unikać przechowywania pałek przy źródłach ciepła jak np. grzejnik czy na parapecie (w letnie dni). Skoki wilgotności powodują chwytanie lub oddawanie wilgoci w sposób nagły, co prowadzi do skrzywienia pałeczek i pozbawienia ich części wagi (wrażenie jakby się grało pałkami pustymi w środku). Jeśli chcesz aby kupione przez Ciebie pałeczki perkusyjne żyły jak najdłużej unikaj zmian wilgotności. Jeśli w Twojej salce jest wilgotne powietrze, po graniu chowaj pałki do pokrowca.
W naszym sklepie perkusyjnym DrumCenter mamy system wentylacji i monitorowanie wilgotności w sposób ciągły przez higrometry. Dzięki temu parametry sprzedawanych przez nas pałek są zachowane jakby wyszły prosto od producenta.
Pałki z wiadra
W ofercie naszego sklepu nie znajdziesz pałek no name i pałek z wiadra. Pałki z tzw. wiadra czy też kubła to tzw. trzeci, najgorszy sort pałek. Producent oficjalnie nie przyznaje się do nich i nie nadrukowuje na nich swojego loga. Pałki te zazwyczaj są przesuszone lub krzywe. Jako perkusiści wiemy, że dobra pałeczka perkusyjna to podstawa tego jak można zabrzmieć. Zdecydowanie lepiej i niemal w tej samej cenie można kupić pałeczki z tańszego drewna hickorowego np. Vic Firth Nova, Pellwood X-Line, Promark LA Special.
